Geen tocht zonder bijrijders. En vaak zijn die bepalend voor de vreugde onderweg. Als fietser alleen zijn het voor mij de mensen die ik ontmoet, de wilde planten in de berm, de vogels in de lucht, de geuren in mijn neus. Al deze indrukken samen geven een beeld van het land waar ik doorheen rijd.
'Mij spreekt de blomme een tale'. Dit simpele zinnetje behoort tot de beroemdste dichtregels van België. Als BB'er (Bijna Belg) is mij dit heel vertrouwd. Guido Gezelle*) brevierde als kapelaan al wandelend door het boerenland in de Westvlaanders. En daarbij genoot hij van ieder plantje, ieder beestje dat hij zag en schreef erover in zijn gedichten.
Al fietsend over het Deense platteland herken ik dat gevoel van Gezelle. Er zijn zoveel plantjes, vogels en andere dieren die kleur geven aan de dag. Die een verhaal vertellen over de streek waar ik doorheen fiets. Een verhaal wat ik deels wel, deels niet versta. Zo viel het me op dat er in Sleeswijk-Holstein zoveel lijsters zijn. Geen idee waarom, maar mooi klinkt het in ieder geval. Gemist heb ik de nachtegaal. Die had ik wel verwacht, maar ik heb er niet een gehoord.
De typische v-vorminge vlucht van de kiekendief
|
De vogels die ik het meest miste, waren de roofvogels. En dat is best gek. Denemarken vormt een knooppunt op de trekroutes van roofvogels en nu, buiten het trekseizoen, zag ik er maar bitter weinig. Ik telde één torenvalk, één buizerd en twee grauwe kiekendieven. Dat was alles op een tocht van een kleine 1000 kilometer, te bizar voor woorden. De Denen hebben het gebrek aan roofvogels overigens creatief opgelost. Zo gebruiken ze een soort stand-in bij aanplanten van dennenboompjes waar kleine zangvogeltjes de toppen van de dennen kunnen kapotmaken. Daar staat dan een fiberglas hengel met daaraan een plastic roofvogel aan een touwtje die 'vliegt' op de wind om de zangvogeltjes af te schrikken. Nou, geef mij maar een echte buizerd.
Wilde cichorei
Planten vertellen weer zo hun eigen verhaal. De wegranden zijn omzoomd door allerlei wilde bloemen en planten. Nu, in de voorzomer, overheersen de kleuren wit, lila, rood, blauw en paars. Later in het seizoen zullen er veel meer donkergele bloemen bloeien. Geen idee waarom het zo is, maar het valt me ieder jaar op. Het voorjaar wordt gekenmerkt door pasteltinten, later in het seizoen volgen de volle, donkere kleuren.
In het graan zie je hier en daar prachtige blauwe korenbloemen staan. In de bermen worden deze afgewisseld door roze wilgenroosjes, witte kamille, vuurrode klaprozen en teerblauwe wilde cichorei. De planten vertellen hun eigen verhaal. Ze geven aan dat de grond waarop ze groeien geen zware klei is, maar lichte grond. Dat zie je ook aan het graan dat hier soms dun staat. De bieten reageren op de nu al weken durende hevige zonneschijn door hun bladeren te laten hangen, ze hebben dorst. Of, zoals de boeren zeggen: 'De bieten slapen.'
De allerbelangrijkste 'bijrijders' zijn zonder meer de mensen die ik ontmoet. Zowel in Duitsland als in Denemarken heb ik zoveel hartelijkheid mogen ervaren, daar kun je alleen maar dankbaar voor zijn. Bijzonder was het om onderweg mijn Deens te kunnen oefenen. Na tien (!) lessen ben je daar wel aan toe natuurlijk. Zonder gekkigheid, het was verschrikkelijk leuk om zo goed als kwaad als het ging de taal te spreken en te proberen om te begrijpen wat ik onderweg allemaal aan Deens las onderweg. En dat lukte nog heel aardig ook!
 |
| Openluchtgedeelte van Vikingmuseum Haithabu, vlakbij het museum. |
De bijzonderste bijrijders van deze tocht, de Vikingen, zijn al eeuwenlang dood. Het beeld van ruwe, moordende, rovende en verkrachtende types die met kleine bootjes overal in Europa de schrik van brave mensen vormden, moest ik aanzienlijk bijstellen. Het was een mengeling van arme boerenzonen, kooplieden en kolonisten die probeerden te ontsnappen aan de armoede van het Noorden door rooftochten maar vooral ook handelstochten naar de rest van Europa te ondernemen. Koorknapen waren het zeker niet, maar de periode van 800 - 1100 was geen tijd voor teerbesnaarde zielen. Een leven was aanzienlijk minder waard dan in onze tijd. Het was overigens ongelooflijk wat de Vikingen presteerden om met hele simpele middelen zowat heel Europa te bereizen en grote delen van Engeland en hele stukken van Frankrijk in bezit te nemen. Ze bereikten zelfs Amerika! In de Vikingmusea van
Haithabu en
Roskilde kom je hele boeiende dingen aan de weet over deze ongepolijste voorvaderen van de Denen.
 |
| De Vikingschepen waren snel en hadden weinig diepgang waardoor ze rivieren op konden varen |
I
*)
Mij spreekt de blomme een tale
Mij spreekt de blomme een tale,
mij is het kruid beleefd,
mij groet het altemale
dat God geschapen heeft.
Guido Gezelle (priester-dichter uit Brugge, 1830-1899)
