vrijdag 15 juni 2018

Hoe Hamburg aan zijn hamburgers kwam

Het begint tamelijk bescheiden in 825 met de bouw van een kleine burcht, de Hammaburg, aan de noordoostgrens van het Karolingische rijk. Eind van de 12e eeuw neemt de economie echter een enorme vlucht, mede door de ontwikkeling van de Hanze*) en de gunstige ligging van de stad aan de Elbe, midden tussen de Noord- en Oostzee. In de eeuw die daarop volgt groeit Hamburg uit tot zijn viervoudige omvang. En al die mensen moeten eten. Vandaag de dag verdient Nederland veel aan de export van agrarische produkten, toen was het niet anders.

De Denen hadden weinig mensen maar veel koeien dus de deal was snel gemaakt. Op deze wijze ontstond in de middeleeuwen de 'Ochsenweg' of 'Haervejen'. In het Deense stadje Viborg werden de kuddes slachtvee in het voorjaar bij elkaar gebracht om vervolgens over de hoge (en dus droge) gronden in het midden van Denemarken en Schleswik-Holstein (toen Deens) naar Wedel aan de Elbe te worden  gedreven. Daar werden de dieren met bootjes overgezet. Het ging om enorme aantallen. Per dier moest belasting worden betaald en in één jaar telden de belastinginners 50.000 dieren! Al met al liepen die beesten en hun begeleiders zo'n 400 kilometer voor ze hun eindbestemming in Hamburg of Lübeck bereikten. Sommige kuddes trokken zelfs door naar Drenthe.
Logisch trouwens dat ze met ossen aan de wandel gingen en niet met stieren. Ossen zijn toch, zeg maar,  wat relaxter in de omgang. Aan het eind van de tocht wachtte de dieren een vette weide waar ze weer konden bijkomen - letterlijk -, alvorens de Hamburgers tsja... eh, hoe zal ik 't zeggen... hamburgers van hen maakten.
Al met al vraag je je onwillekeurig af of Kennedy zijn beroemde rede ook in Hamburg had kunnen houden. Op een of andere manier klinkt 'Ich bin ein Berliner' tóch anders dan 'Ich bin ein hamburger...'
*) als je meer wilt weten over de  stedenbond de Hanze kun je mijn blogje lezen: Lena-fietst-de-Hanzeroute-2017

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Kan det være anderledes?

Terugkijkend op deze tocht door Denemarken komt natuurlijk ook de gedachte op: kan det vaere anderledes ? Natuurlijk kan het anders. Ik had ...